Zjawisko pterofagii występuje u ptaków fermowych lub ozdobnych (hodowlanych), często trzymanych w dużym zagęszczeniu. Jej główną przyczyną jest niedobór białka, głównie aminokwasów siarkowych w diecie ptaków (np. metioniny). Nasady piór zawierają znaczne ilości tego białka, stąd są intuicyjnie wydziobywane. Największe zapotrzebowanie na aminokwasy występuje u młodych ptaków w czasie opierzania się oraz w czasie corocznego przepierzania się. Niektóre gatunki mają zwiększone zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe w pożywieniu (np. żako). Przyczynami wyrywania piór mogą być także niedobory witaminy A bądź wapnia.
Drugim czynnikiem najczęściej powodującą pterofagię jest inwazja pasożytów zewnętrznych, czyli ektopasożytów – głównie wszoły i roztocza. Wszoły są łatwe do zauważenia przez właścicieli, co umożliwia szybką interwencję. Roztocza natomiast wymagają obserwacji mikroskopijnej.
Znacznie rzadszymi przyczynami wyrywania piór są infekcje bakteryjne (np. infekcja pasturellą, bakterią obecną w ślinie licznych zwierząt) i grzybicze (m.in. aspergiloza, której źródłem są zakażone orzeszki ziemne). Czynnikami powodującymi skubanie mogą także być alergie. Mówimy tu o alergiach pokarmowych, kontaktowych (np. olejki z gałązek), kurzu czy dymie papierosowym. Alergiom u ptaków towarzyszą zmiany skórne i świąd, dlatego ptak wyrywając sobie pióra krzyczy. Od alergenu zależy czy skubanie jest zjawiskiem sezonowym czy całorocznym. Skubanie może być także przyczyną zatrucia metalami ciężkimi, a konkretniej cynkiem. Wynika to np. z tego, że owoce dla zwierzęcia umieszczamy pomiędzy prętami klatki. Cynk z prętów zaczyna rozpuszczać się w kwasach owocowych, a następnie jest zjadany przez ptaka razem z owocem. Znane są też przypadki wyskubywania piór w miejscach chorych narządów wewnętrznych – schorzenia nerek prowadzące do podniesienia poziomu moczanów we krwi mogą powodować świąd, a co za tym idzie skubanie.
Ostatnią przyczyną, najczęściej diagnozowaną (w większości przypadków nieprawidłowo) są problemy psychiczne, stres czy przyczyny środowiskowe. Wynikają one z ze zbyt małej klatki lub źle ustawionej, źle rozstawionych żerdzi, nieobecności właściciela (lęk przed samotnością), chęci zwrócenia uwagi jeśli właściciel jest zajęty czymś innym, nuda (dobrze wtedy dokupić drugą papużkę do towarzystwa), stres związany z chwytaniem do ręki, lęk przed innymi przedmiotami lub zwierzętami. Pomocne w określeniu problemu może być praca Dr Kennetha Welle, który opracował wzorce zachowań ptaków i zaproponował konkretne metody postępowania prowadzące do wyleczenia. Do przyczyn środowiskowych należy suche powietrze w mieszkaniach (szczególnie w okresie zimowym). Dotyczy to ptaków pochodzących z lasów tropikalnych.
Do najczęściej wyskubywanych części ciała należą szyja, klatka piersiowa, okolice kloaki i ogona. Może dojść nawet do ogołocenia dużych części ciała.
Działania lecznicze uzależnione są od problemu. Jeśli papuga jedząca wyłącznie ziarno słabej jakości wyrywa sobie pióra pierwszą rzeczą jaką należy zrobić jest zmiana diety. Do tego celu polecamy karmę premium firmy Versele-Laga. Pasożyty zewnętrzne zwalczane są za pomocą preparatów insektobójczych, np. Selecta Max płyn przeciw ektopasożytom dla ptaków (do zastosowania na zwierze jak i na klatkę). Resztą schorzeń wymaga interwencji weterynaryjnych oraz badań (krwi, radiologicznych, leczenie hormonalne, podawanie środków antyhistaminowych, badanie odchodów, maści).
Bibliografia:
papugi.dt.pl/PCI/artykulyC/WyrywaniePior.asp
Gorazdowski M.J. Papużki faliste. Wydawnictwo Ergos, Warszawa
Grabowski T. Nimfy. Wydawnictwo Egros, Warszawa
Komentarze
Zostaw komentarz